Heuvelrug

Mysterie terug de greppel in

Archeo Leersum 2

Een team van vier archeologen vertrok eind vorige week samen met het greppelmysterie weer stilletjes uit Leersum. Gemeentelijk archeoloog Luksen wil graag iets van het mysterie laten terugkomen in de nieuwbouwwijk.

‘We weten nu in elk geval hoe je de aandacht moet trekken,’ grinnikt gemeentelijk archeoloog Annemarie Luksen over haar mysterieuze greppel. Luksens keus voor het woord mysterieus betaalde zich twee weken geleden uit in landelijke aandacht voor de vondst in Leersum, net achter Restaurant Darthuizen. Dat er iets moest liggen onder de grond van de oude kwekerij was aannemelijk, het gebied staat immers als hoogwaardig gekwalificeerd op de gemeentelijke archeologiekaart.  

Logisch, want het ligt precies onderaan de Heuvelrug, daar waar ook de ijzertijdmensen graag hun huizen bouwden. Dat de archeologen ronde verkleuringen aantroffen in het gele zand was dus geen verrassing, want ook vroeger al: waar mensen woonden gingen houten palen de grond in. Verder uit elkaar voor woonverblijven en stallen, dichter bij elkaar voor de spiek: de opslagplaats van graan en ander voedsel. En daar: zwarte aarde, ook geen verrassing; houtskoolresten van een vuurplaats. 

Archeo Leersum 2

Maar dat de archeologen een vier meter brede greppel aantroffen was wel onverwachts. Helemaal omdat de greppel maar niet ophield. Laag voor laag werd het perceel tien dagen lang afgegraven, door vier archeologen en een gespecialiseerde graafmachinist. Luksen: ‘Het was gewoon een raar ding, heel breed met een netjes afgevlakte bodem. En hij ging maar door.’ Vierennegentig meter minimaal, maar waarschijnlijk is de greppel nog langer, want verder onder de provinciale N225 doorgraven ging niet. De greppel loopt aan de andere kant ook gewoon door, een achtertuin in, van een woonhuis dat toevallig te koop staat. Luksen: ‘Wonen op historische grond. Slaapt u maar lekker!’

Verbazing is er nog altijd over de brede greppel, die weer onder een dikke laag aarde is verdwenen, want archeologen bedekken hun geheimen liefst, in afwachting van meer tecnologie en kennis. Een verdedigingswerk is het in elk geval niet geweest, denkt Luksen, anders was er wel een poort in -of over- de greppel gevonden. Mogelijk bepaalde de greppel de grens van een eigendomsgebied, maar waarom dan zo breed? Of misschien is de greppel toch gewoon een sloot, hoewel ijzertijdmensen daar nog niet aan deden. Een cultusplaats dan, vanwege de nabijheid van alle Heuvelrugse grafheuvels?

Archeo Leersum 1

Stalen van de greppel zijn met de archeologen mee de laboratoria ingegaan, voor C14- datering, of voor analyse van de stuifzandkorrels. Wat de uitkomst ook is, gemeentelijk archeoloog Luksen zou graag zien dat in het nieuwbouwwijkje met 22 huizen dat komend jaar gaat verrijzen op de voormalige kwekerij iets van de greppel achterblijft, of beter: terugkomt. Luksen:  ‘Want archeologie heeft pas echt waarde als je het kunt beleven. Misschien kan de aannemer die greppel terug laten komen in de bestrating? Ik zou dat wel erg mooi vinden.’