Heuvelrug

Nieuwe tegenvallers voor gemeente

Een serie nieuwe tegenvallers dreigt voor de gemeente Utrechtse heuvelrug. Zo komt er een kwart miljoen minder binnen van de BNG, gaat de sociale dienst een ton meer kosten en kosten de eigen ambtenaren mogelijk een half miljoen meer. Intussen blijft de bezuinigingsdiscussie zich toespitsen op de voorgestelde sluiting van de Leersumse bibliotheek.

Vanwege strengere Europese richtlijnen mag de Bank Nederlandse Gemeenten de helft minder dividend uitkeren aan de aandeelhouders, waarvan Utrechtse heuvelrug er een is. Over 2010 ontving de gemeente nog €463.000, over 2011 zal dit €232.000 zijn. Of de uitkering de jaren na 2012 op hetzelfde niveau blijft wil de BNG nog niet zeggen.
Onlangs kwam ook wethouder Van Oostrum met een nieuwe tegenvaller. Omdat een nieuwe wet rond schuldhulpverlening bepaalt dat klanten binnen vier weken moeten worden geholpen, moet de gemeente rond de €100.000 meer bijdragen aan de Regionale Sociale Dienst, die daarvoor meer personeel moet aannemen. Van Oostrum beloofde de gemeenteraad overigens het nieuwe tekort 'binnen het eigen budget' op te vangen.

Daarnaast dreigt er een forse tegenvaller van maximaal €488.000 als de gemeenteambtenaren hun eisen voor loonsverhoging weten af te dwingen. Aanvankelijk hadden de gemeentelijke rekenmeesters die loonsverhoging niet doorgerekend in de begroting, omdat het kabinet ook inzet 'op de nullijn' voor rijksambtenaren: geen loonsverhoging. Op last van de provinciale rekenmeesters, die sinds eind december toezien op een realistischer berekening van de begroting, kwam de post er toch in. Momenteel wordt op landelijk niveau onderhandeld over de loonsverhoging, maar duidelijk uitzicht op een resultaat is er nog niet. De bonden zijn stiptheids- en stakingsacties van plan, te beginnen in de middelgrote gemeenten, de groep waarvan Utrechtse heuvelrug deel uitmaakt, bericht bestuurders- en ambtenarenblad Binnenlands Bestuur.

Bibliotheek bliksemafleider

Vanavond reageren de politieke partijen voor het eerst op de voorgestelde bezuinigingen. Tot nog toe concentreerde de discussie zich op de sluiting van de bibliotheek in Leersum vanaf 2014. Dat voornemen gaf aanleiding tot diverse publieksacties, schrijverspetities en een demonstratie door kinderen op het gemeentekantoor, waar de lokale pers gretig op inspeelde. De sluiting van de Leersumse bibliotheek zou €100.000  aan bespaarde huur moeten opleveren, maar omgekeerd eenzelfde bedrag kosten, omdat die huur aan de gemeente zelf wordt betaald, als eigenaar van het Leersumse dorpshuis De Binder. Volgens diverse bronnen slaagde de bibliotheek er zelf niet in genoeg te bezuinigen, op een budget van €1,2 miljoen. Daarop besloot het college van BenW tot een bezuiniging van €100.000, plus de voorgestelde sluiting van Leersum, om zo het bibliotheekbestuur tot serieuzer bezuinigingen te dwingen. 

Volgens Mariet Wolterbeek, directeur van de bibliotheek, is dat onjuist. 'We hebben vorig jaar de opdracht gekregen jaarlijks 2% te bezuinigen, tot een totaal van €90.000. Nu komt daar volgens dit voorstel €200.000 bij. Maar dat is een voorstel, nog geen opdracht. Wat mij nu te doen staat is verder zoeken.'  Wolterbeek bestrijdt daarnaast het beeld dat de bibliotheek torenhoge subsidies krijgt. Van de €1,2 miljoen subsidie voor de bibliotheken vloeit een belangrijk deel (40%) direct terug de gemeentekas in, aan de hoge huurkosten voor de Doornse en Leersumse cultuurhuizen. Wolterbeek heeft haar begroting inmiddels nog kritischer onder de loep gelegd. 'Er zijn contracten niet verlengd, en we hebben in de bedrijfsvoering bezuinigd. Daarnaast kunnen we het zoeken in de huisvesting. Dan kom ik een heel eind, maar niet aan de drie ton,' aldus Wolterbeek, die met name de Driebergse bibliotheek zou willen verhuizen uit de dure etage boven de AH. 'Ik heb daar veel teveel vierkante meters. Het is geen duurzaam gebouw en de energiekosten zijn hoog. Bovendien is het geen aantrekkelijke locatie, dus we willen daar graag weg.'  Ook onderzoekt Wolterbeek door naar een alternatieve locatie in Leersum, en het afstoten van een deel van de ruimte van het Doornse cultuurhuis, waarvoor ook de hoofdprijs aan huur moet worden betaald. Leersumse scholen en kerken hebben inmiddels ruimte beschikbaar gesteld. 'De optie van een verhuizing uit de Binder is erg vers, daar had ik me nog niet op gericht. We gaan het allemaal onderzoeken.'

Volgens sommige bronnen is de bibliotheekdiscussie echter een bliksemafleider. De grote bezuinigingsvraag zal zijn of de gemeente nog verder kan snijden in de eigen bedrijfsvoering, of besluit tot het verhogen van de gemeentelijke belastingen, in de vorm van een OZB-verhoging. In het jongste voorstel gaat het om 5%, bovenop de inflatiecorrectie van 2,5%, maar er circuleren ook voorstellen waarin de OZB met een extra 10%, of zelfs 15% wordt verhoogd. Een laatste mogelijkheid die de gemeente rest is het terugbrengen van het overschot dat ontstaat als gevolg van de bezuinigingen en OZB-verhoging. Dat overschot -elk jaar ruim een miljoen- wil de gemeente nu terugstoppen in de algemene reserve, de spaarpot waaruit de laatste jaren forse grepen zijn gedaan.