De gemeente Heuvelrug wil het inwoners makkelijker maken bomen te kappen. Dat is goedkoper en liberaler. De politiek aarzelt nog of inwoners die vrijheid wel aankunnen.
Gisteren riep de gemeente haar inwoners op hun mooiste bomen aan te melden voor een lijst waardevolle bomen. Die bomen moeten wel aan een aantal voorwaarden voldoen; zo moeten ze gezond, uniek en in eigendom van de aangever zelf zijn. Bomen die deze selectieprocedure succesvol doorlopen worden toegevoegd aan een al bestaande gemeentelijke lijst van ongeveer driehonderd monumentale bomen. Ook wil de gemeente in overleg gaan met belangengroepen als de Bomenstichting, om de lijst verder aan te vullen.
De oproep is het gevolg van een voorstel om de kapvergunning te verruimen; inwoners moeten gemakkelijker toestemming krijgen bomen in hun tuin te kappen. Zo wil de gemeente bomen dunner dan 30cm (is nu 20cm) diameter vrijstellen, en hoeft voor de soorten 'ruwe berk' en 'conifeer' helemaal nooit meer een kapvergunning aangevraagd. Voor alle andere bomen wel. Kosten: €51,60. Bomen die op de lijst monumentale en waardevolle bomen komen te staan, die mogen helemaal niet gekapt.
De verruiming is enerzijds een bezuiniging. Omdat het aantal aanvragen door de verruiming zou dalen van 400 naar 200, zou de gemeente €37.000 aan ambtelijke uren besparen. Anderzijds is de maatregel bedoeld als liberalisering. Wat de lokale afdeling van D66 betreft zou de kapvergunning zelfs helemaal afgeschaft mogen worden. Volgens D66-raadslid Kamp zijn heuvelruggers wijs genoeg om verantwoord met het groen in hun omgeving om te gaan: 'Maak de mensen baas in eigen tuin. Het beeld van massal omhakken klopt niet. Dat tonen andere gemeenten aan.'
Ook wethouder Homan wees eerder op succesverhalen uit andere gemeenten, zoals de gemeente Teylingen, waar hij wethouder was voordat hij aantrad op de Heuvelrug. In Teylingen is de kapvergunning onder zijn bewind totaal afgeschaft: Homan: 'En dan blijkt men ontzettend zuinig te zijn op de bomen. Ik heb er alle vertrouwen in.'
Volgens critici vergelijken Kamp en Homan appels met peren, omdat Teylingen een dorp is in bollenstreek, anders van karakter dan de lommerrijke Heuvelrug, waar het uitgebreide en soms historische groen zelfs marktwaarde vertegenwoordigt.
Daarom waart er de laatste weken veel aarzeling in de gemeenteraad, die de nieuwe bomenverordening vorige week eigenlijk moest afhameren, maar terugverwees naar het bureau van de wethouder. Eerst moest de lijst met waardevolle bomen maar compleet gemaakt, zo riepen alle fracties. Voor wat betreft de SP gaat het voorstel uberhaupt te ver: 'Waarom gaat de grens naar 30cm, waar komt dat criterium vandaan. De SP is landelijk tegen deze verruiming, we pleiten juist voor meer groen,' aldus SP-commissielid Westland tijdens de bespreking van het voorstel.
Opmerkelijk was ook de aarzeling van de VVD. 'We zijn een groene VVD en hebben moeite met de 30cm. Kan daar niet een paar centimeter van af,' vroeg VVD-commissielid Waller. Wethouder Homan, die naast bomen ook financien in portefeuille heeft, was niet erg blij met de aarzelingen, omdat ze een bommetje leggen onder reeds ingecalculeerde bezuinigingen. 'We hebben dit afgesproken. Ik moet u er aan herinneren dat we onder preventief toezicht staan. Ik vraag u dit te heroverwegen.'
Onduidelijk is verder hoe de bezuinigingen vanaf 2014 behaald moeten worden. Dan moet de besparing verdubbelen naar ruim €52.000. Een verhoging van de leges is een van de minder aantrekkelijke mogelijkheden, vond wethouder Homan. Ook SP-commissielid Westland waarschuwde ervoor dat mensen dan helemaal geen vergunning meer zullen aanvragen, met nog meer illegale kap als gevolg.
Hoe vaak er vandaag de dag zonder vergunnig gekapt wordt, is onbekend, want cijfers hierover bestaan niet. Waar de gemeente optreedt tegen illegale kap, is dat volgens wethouder Homan nu vooral het gevolg van klikkende buren. Bovendien kan de gemeente alleen maar straffen met een herplantplicht. Om de fracties toch tot een goedkeuring van zijn voorstel te bewegen, wil Homan daar wel iets aan doen: 'Om illegale kap in de toekomst te ontmoedigen, voel ik wel wat voor een boetebeleid.´
Overigens is ook buurgemeente Zeist bezig met nieuw beleid over het kappen van bomen. In een recent document is te lezen dat een verstrenging van de verordening in 2005 heeft geleid tot een enorme toename in werk voor de gemeenteambtenaren, als gevolg van het gegroeide aantal aanvragen voor vergunningen, en daaropvolgende bezwaarprocedures. Zeist concludeert daarom dat de 'nee, tenzij regeling' (met een ondergrens van diameter 20cm) niet voldoet aan de HUF-toets (handhaafbaar, uitvoerbaar en fraudebestendig). Ook Zeist werkt daarom aan liberalisering.
