Heuvelrug

Heuvelrugbegroting 2013: mager, maar sluitend

resultatenrekening begroting 2013

De gemeente Utrechtse heuvelrug heeft de begroting voor 2013 rond en sluitend kunnen krijgen. Veel meer plezier valt er niet aan te beleven.

Dat is de voorzichtige conclusie na een eerste eerste blik in de begroting, inclusief een toelichting van wethouder Bert Homan vanmiddag. Homan en zijn ambtenaren zijn er in geslaagd de begroting 'sluitend' te krijgen: in elk geval op papier zal er het komende jaar door de gemeente niet meer uitgegeven worden dan er aan inkomsten binnenstroomt. Dat is gelukt door enerzijds de uitgaven in te perken;  in het voorjaar heeft de gemeenteraad in de zogenaamde kerntakendiscussie daarvoor flink de kaasschaaf over vrijwel alle uitgavenposten gehaald.

Niet alle bezuinigingen uit de kerntakendiscussie zijn gehaald. Zo kon de bezuiniging op de uitgavenpost kapvergunningen door aarzelingen in de gemeenteraad nog niet worden ingeboekt. Meevallers op andere posten compenseren die tegenvallers ruimschoots. De grootste bezuiniging wordt sowieso behaald door het onderhoud van wegen en openbaar groen zo goed als te halveren. Het gebrek aan onderhoud aan het openbaar groen moet opgevangen worden door burgers in te schakelen bij het onderhoud van de stukjes openbaar groen rond hun huis. Met 106 mensen is inmiddels een dergelijk onderhoudscontract gesloten.

Voor het overgrote deel van gemeenteperkjes en groenstroken is desondanks een wilder beeld te verwachten, aldus Homan:  'Het gras zal hoger groeien, en er zal meer onkruid tussen staan.' Om de bezuiniging op het wegenonderhoud te halen zal met name het onderhoud van de wegen in het buitengebied min of meer worden afgeschaft, tenzij het gevaarlijke situaties oplevert. Volgens een voorstel over een verlaging van de kwalitietsniveaus van de wegen kan dat overigens wel 'tot gevolg hebben dat wij in de toekomst meer schadeclaims moeten honoreren.'

Om de begroting sluitend te krijgen worden anderzijds de lokale belastingen verhoogd, zoals eveneens in het voorjaar al was afgesproken. De OZB zal stijgen met een extra 5% bovenop de inflatiecorrectie van 2%. Hoewel Homan en zijn ambtenaren er in zijn geslaagd de afvalstoffenheffing te doen dalen met twee tientjes, wordt die daling direct teniet gedaan door een stijging van de rioolheffing met drie tientjes. In totaal stijgt de lastendruk voor de lagere inkomens met 2,3 %. Voor andere inkomens neemt die stijging toe met rond de 7% gemiddeld, tot net onder de 10% voor topinkomens. Zie de tabel hieronder voor details. 

Overigens is de rioolheffing nog lang niet kostendekkend. De stijging van rond de €30 komend jaar is de eerste stap in een lange reeks. Door gebrek aan onderhoud en een weinig vooruitziende blik in het verleden moeten er de komende jaren hoge investeringen gedaan worden in het rioleringsstelsel. Berekend is dat de rioolheffing pas bij een heffing bedrag van €500 kostendekkend zal zijn. De heffing bedraagt in 2013 €220.

Door verkoop van gemeentelijk onroerend goed -met name de verkoop van de voormalige gemeentehuizen-  zal de algemene reserve de komende jaren stijgen van €7 naar bijna €10 miljoen . Dat is een kentering; de afgelopen jaren is de algemene reserve jaarlijks flink afgenomen, geeft ook Homan toe:  'Klopt. We hebben de afgelopen jaren tien, twaalf miljoen opgesoupeerd om de begrotingen sluitend te maken. Dat heb ik bij mijn aantreden twee jaar geleden ook gezegd: een aantal zaken in de boekhouding klopt niet. Vandaar dat we nu deze offers brengen om de begroting in evenwicht te krijgen.' 

Tesamen met de bestemmingsreserves -spaarpotjes waarvan de bestemming al bepaald is- leidt die verbeterde boekhouding volgens Homan tot een ruim voldoende 'weerstandscapaciteit': dubbel zoveel reserves (€23 miljoen) als er mogelijke risico's bestaan (€11,5 miljoen). Hierdoor zal de begroting dit jaar wel voldoen aan de provinciale criteria, die vorig jaar niet gehaald werden. Vanwege boekhoudkundige tekortkomingen, en met name de onzekerheid op de langere termijn, besloot de provincie daarom de gemeente onder preventief toezicht te stellen.
 
Die teugels zullen per 1 januari gevierd worden, denkt Homan:  'We hebben een enorme slag gemaakt, deze begroting is toekomstvast. Gezien de reacties van de provincie tot nu toe zie ik dat  met vertrouwen tegemoet. Overigens noemt de begroting de toekomst zelf nog zeer onzeker. Veel rond de regelgeving van de Rijskoverheid en verdeling der Haagse gelden in de komende jaren is nog onduidelijk. De banbreedte van de onzekerheid is enorm, aldus de begroting: 'Het effect voor de gemeente Utrechtse Heuvelrug varieert daarmee tussen € 1,5 ton in 2013 op basis van een gunstig scenario, en € 4,7 miljoen in 2016 op basis van een zwart scenario.'
Gevraagd naar wat zijn politieke opponenenten van zijn begroting zullen vinden, houdt Homan zich op de vlakte. Openhartiger is hij over de mogelijke kritiek van zijn politiek bondgenoten in de coalitie van VVD, D66 en PvdA/Groen Links. Twee speerpunten uit het huidig coalitieakkoord : de groene economie, en het 'dorpsgericht werken' zijn wat Homan betreft eigenlijk ondergewaardeerd. 'Ik hoop dat ze kritisch kijken naar de milieuparagraaf. Als je de ambitie hebt de duurzaamste gemeente te worden, dan zou je daar eigenlijk meer geld voor moeten uittrekken.' Hetzelfde geldt voor het hoofdstuk ' woonservicegebieden', waarmee de coalitie het besuur dichter bij de inwoners hoopt te brengen. Maar geld is er in deze begroting niet voor, zegt Homan. 'Dat kan alleen door in de begroting te schuiven, of door het geheel te vergroten.'

Hieronder enkele tabellen en diagrammen uit de begroting.  Achtereenvolgens: de resultatenrekening en de herkomsverdelingt baten 2013 (beide €89 miljoen), verdeling investeringen 2013 (€8,2 miljoen), lastendruk 2013 en verdeling lastendruk 2013 (€21,44 miljoen)

 resultatenrekening begroting 2013

 

taartdiagram begroting 2013

 

taartdiagram investering 82 miljoen 2013

 

 

lastendruk 2013taartdiagram lasten 2013