Heuvelrug

Hekken Zanderij eindelijk open

Half november gaan eindelijk de hekken rond de oude Maarnse zandafgraving open voor ‘extensieve’ recreatie. Een groepje belangstellenden mocht alvast komen proeflopen.

Read More

Vijfendertig nieuwsgierigen zijn komen opdagen, de meesten uit Maarn zelf, op deze sneak preview van de Zanderij, de zandafgraving waar NS decennialang zand dolf voor de aanleg van hun spoorwegen. Behalve rondkijken hoe het er nu uitziet is het vooral herinneringen ophalen. Berry Schutten (63, Leersum) kwam als jongetje vaak kijken naar de bedrijvigheid van destijds. ‘Uit Utrecht, met de trein, naar tante op de camping in Maarn. Meestal zaten we boven aan de berg te kijken naar de rails beneden, waar treintjes vol zand heen en weer reden. Prachtig.’

zanderij 2

Begin jaren zestig ging stopte NS de intensieve zandwinning, om op bescheidener schaal door te graven, en de verdwenen berg zich verder verdiepte tot een diep gat. De natuur nam er snel bezit van, Maarnaar Bert Jansen (66) zat vaak aan de oever van het meertje dat vanzelf ontstond. ‘Met de meisjes van de camping. Later met mijn vrouw. Ik herinner me nog dat ze er met een blauw badpak inging, en met een groen badpak weer uitkwam. Van de algen.’

Het waren de jaren van vrijheid, blijheid. Vissen, zwemmen, motorcrossen, mountainbiken, ’s winters schaatsen, alles kon. Maarn liet er de hond uit, ruiters liepen met hun paard het water in. Later kwamen jongeren van heinde en verre hun feesten vieren in het verlaten tunneltje. Niet alles wat er gebeurde kon het daglicht verdragen, weet een groepje Maarnaars. Keerpunt was een moment dat naaktrecreatie transformeerde in een homo-ontmoeringsplaats,  wat vervolgens weer leidde tot knokpartijen met lokale jongens.

zanderij 4

Toen ging de zanderij op slot, met grote hekken eromheen. Elf Tien jaar geleden droeg de NS het gebied over aan het Recreatieschap, dat alle recreatiegebieden in de regio beheert. Na lang nadenken besloot het schap dat extensieve recreatie de beste toekomst is voor de Zanderij. De natuur heeft zich inmiddels meester gemaakt van het gebiedje, dat vanaf snelweg A12 soms aan een on-Hollandse vakantie doet denken. Dat moet zo blijven, vindt het recreatieschap. Zwemmen, vissen, honden, dat gaat niet meer gebeuren. Een rondwandeling van twee kilometer kan nog net. ‘Er zal heus wel geschaatst worden in koude winters, maar faciliteren zullen we dat niet,’zegt Marieke Fleer, van het Recreatieschap. 

Het meest westelijke deel blijft een no-go area, dat blijft voor de dieren. Om wandelaars daar weg te houden is een kunstof bruggetje aangelegd, waarvoor nog ministeriele ontheffing nodig was, omdat rodelijssoort Wespenorchis zich er stiekum genesteld had. Zo heeft ook het Hazepootje zich gevestigd in de Zanderij, en zoeken spectaculaire wolken vleermuizen nu en dan hun toevlucht in een tunneltje door de heuvel vervuilde, maar ingepakte grond. Mediterrane tijm bloeit paars op de zonnige helling, libellen zoemen over het water. 

zanderij 1

Een Loenense aannemer werkt nog aan twee trappen, die de wandelaar af en weer de zuidelijke helling op moeten leiden, naar een parkeerplaats waarvandaan de toegang geregeld zal worden. Vanaf een nog aan te leggen platform kunnen ook minder mobiele mensen van de Zanderij genieten. Mensen die zin hebben in een een hapje of een darnkje kunnen terecht bij camping de Maarnse berg. 

Het werk aan trappen, platform en brug doet de bruidschat die de NS met het afstoten van het terrein meegaf wel met 120.000 euro afnemen, tot 2180.000 euro. Daarmee moet de Zanderij de komende decennia onderhouden kunnen worden, denkt het receratieschap. Het geld verdwijnt waarschijnlijk in de zakken van de gemeente Utrechste heuvelrug, die rechtsopvolger zal worden van het binnenkort op te heffen Recreatieschap. Het geld zal uiteindelijk weer terechtkomen bij het Utrechts Landschap, dat de Zanderij waarschijnlijk gaat onderhouden.