De gemeente Utrechtse heuvelrug gaat voorlopig geen nieuwe gemeenschappelijke regelingen meer aan. In plaats daarvan kunnen gemeenten beter samenwerken via gemeenschappelijke inkooporganisaties.
Dat zegt wethouder Bert Homan in Binnenlands Bestuur, het lijfblad van ambtenaren en bestuurders uit de publieke sector. Het is de tweede maal dat Homan zich in negatieve zin uitlaat over het verschijnsel gemeenschappelijke regeling. Eerder deed hij dit tegenover zijn gemeenteraad, in een verantwoording voor het debacle met de omgevings- en uitvoeringsdiensten. Dat zijn organisaties waaarin lokale overheden samenwerken bij het verstrekken, de controle en de handhaving van bouw- en milieuvergunningen.
Die fusie van Utrechtse milieudiensten -die moest eindigen in een provinciale ´uitvoeringsdienst´- liep de afgelopen jaren volkomen uit de hand, met als gevolg een miljoenenverlies voor de deelnemende gemeenten. Er zijn nog veel meer gemeenschappelijke regelingen, zoals de sociale dienst RWD, veiligheidsverband VRU, gezondheidsdienst GGD, de commissie Welstand of het Recreatieschap. De laatste twee worden overigens binnenkort opgeheven. In het eerste geval vanwege de gewenste deregulering, in het tweede geval omdat stedelijker gemeenten niet meer willen meebetalen aan recreatiegebieden in de landelijker gemeenten.
Andere gemeenschappelijke regelingen groeien juist. Naarmate die organisaties gemeenten het werk steeds meer uit handen nemen groeien ze volgens Homan uit tot ‘wangedrochten’ en ‘molochen’ die ook voor de eigen bestuurders maar moeilijk in de hand zijn te houden, vanwege een soms onontwarbare kluwen aan bestuurslagen. ‘Het gaat om getrapte controle: de raad controleert mij, ik controleer de GR. Maar de uitvoering ligt bij het dagelijks bestuur van de GR en dat maakt het soms zeer lastig’.
Hoewel Homan eerder slechts op persoonlijke titel sprak, zegt Homan in BB nu namens het gehele college van benw te spreken, als hij zegt geen nieuwe gemeenschappelijk regelingen meer aan te gaan. ‘Ik zie veel meer in een centrale inkooporganisatie van bijvoorbeeld zorg of andere taken. Via aanbestedingen drijf je de prijs naar beneden maar houdt je de bestedingen en aansturing van de zorg in eigen hand. Dus geen allesbeslissende wangedrochten meer als het aan mij ligt,’ aldus Homan in Binnenlands Bestuur.
