Heuvelrug

Van der Zee: edelhert weegt 800 kilogram

De mogelijke komst van edelherten naar de Utrechtse heuvelrug blijft omstreden. De Heuvelrugse gemeenteraad -ongehinderd door kennis- kruist er graag de degens over.

Actuele aanleiding is de ‘omklap’ van camping Maarnse Berg, waarbij een stuk camping plaats moet maken voor rustgebied rond het vorig jaar afgeleverde ecoduct Mollenbos. Volgens VVD-raadslid Van der Zee is de marge van vijfhonderd meter rustgebied rond het ecoduct zwaar overdreven. ‘Omdat dat uitsluitend nodig is voor het edelhert, andere dieren hebben zo’n groot stuk niet nodig, ‘ aldus Van der Zee, die zich al vaker boos maakte over de komst van grootwild.

In 2012 blokkeerde de Heuvelrugse gemeenteraad -samen met provinciale boerenorganisaties- de komst van zwijnen en damherten, een blokkade die de provincie kort erna overnam. Sindsdien geldt een zogenaamde nulstand voor zwijnen en damherten; die mogen hier niet zijn. Voor de twee zwijnen en een roedel damherten op een natuurgebied van het Utrechts Landschap bij Rhenen knijpen de jagers een oogje dicht, zolang ze binnen de perken blijven. Dat lukt niet altijd, onlangs zijn daarom dertig overbodige damherten afgeschoten. Eerder schoten jagers al twee nieuwe zwijnenfamilies dood.

Omdat het een schuw dier is, dat volgens de deskundigen weinig landbouwschade aanricht en voorzichtig oversteekt, geldt er verder een uitzondering voor het edelhert, waarvan er ongeveer twee dozijn welkom zijn op de Heuvelrug. Tot onvrede van Van der Zee. ‘Zo’n dier kan tegen de 800kg wegen en zorgen voor dodelijke ongelukken.’ Volgens Van der Zee is het helemaal niet verstandig een stuk bos te creeeren voor uitsluitend dieren. ‘Waar dus niemand meer mag komen. Dat wekt vervreemding op en dan wordt het uiteindelijk juist vervangen door bebouwing. Dat zouden die natuurfreaks die liefst iedereen eruit zouden willen meppen zich eens moeten realiseren.’

Van der Zee werd prompt gecorrigeerd door BVH-raadslid Streekstra, die het gewicht van het edelhert beter wist te schatten en graag zijn kennis over het edelhert met de gemeenteraad deelde. ‘Edelherten houden op bij 250kg. Maar het dier is niet inheems, edelherten zijn destijds geimporteerd door de echtgenoot van koningin Wilhelmina, om er samen met Kroller Muller (eigenaar van de Hoge Veluwe, red.) op de Veluwe op te jagen. Zo zijn we ook aan onze zwijnen gekomen.’

Volgens Jan Paulides van vereniging het Edelhert is ook dat onwaar. ‘Het edelhert is zeker inheems, er zijn overal prehistorische resten van edelherten gevonden. Misschien dat de meneer zich vergist met het damhert, dat werd tot voor kort wel als uitheems gezien. Maar sinds de vondst van oude damhertbeenderen weten we dat ook het damhert inheems is.’ Paulides durft niet te voorspellen wanneer het edelhert de Heuvelrug zal bereiken. ‘Dat hangt af van allerlei natuurlijke corridoren, zoals ecoducten. De overheid heeft de aanleg van een heel aantal daarvan geschrapt, dus……’

Het edelhert is een belangrijk symbool, zegt Paulides, omdat het een graadmeter voor het slagen van natuurcorridors over geheel Nederland. ´Het neemt alle andere dieren in zijn kielzog mee. Het edelhert is als het ware de hoogte van de lat die je legt.´ Volgens Paulides is een edelhert van nature inderdaad schuw, maar gaat hij er -opgejaagd door een hond of wandelaar- toch gewoon als een speer van door. ‘En dan steekt ook het edelhert niet meer voorzichtig over. Een mannetje kan maximaal 180kg wegen, vrouwtjes wegen ongeveer 100kg. Daar kun je beter niet tegenaan rijden.´

Bekijk hier een vermakelijk filmpje van hert en mens.