Met de Europese verkiezingen in aantocht vroeg Hillridge de lokale politiek om de directe verbanden tussen de Heuvelrug en Brussel bloot te leggen. In deze eerste aflevering weet de vertrekkende wethouder Tim Verhoef de lat direct hoog te leggen, zonder duidelijk stemadvies.
“Waar raken Europa en de Heuvelrug elkaar?”
Dat was de vraag die Hillridge me met het oog op de aanstaande Europese verkiezingen stelde. “Overal”, zou het meest precieze antwoord zijn. De grootste uitdagingen waar we voor staan overstijgen de landsgrenzen en vragen om een internationale aanpak. Denk aan de klimaatverandering, het in toom houden van de financiële sector (om daarmee ook de nationale én de gemeentelijke begrotingen op orde te kunnen houden), het behouden en versterken van vrede en veiligheid en het koesteren van een open samenleving waar voor iedereen letterlijk en figuurlijk een plek is.
Tegelijkertijd zijn dit opgaven die juist ook lokaal handen en voeten moeten worden gegeven: woningisolatie en het opwekken van duurzame energie kunnen we juist als gemeente samen met onze inwoners van de grond krijgen. En een samenleving waarin we verschillen accepteren en de ander respecteren en vrijheid gunnen, krijgt eerst en vooral in onze dorpen gestalte.
Als gemeente hebben we op tal van manieren in de dagelijkse praktijk met de EU te maken en ons aan de ‘Brusselse’ regelgeving te houden. Als we boven een bepaald bedrag gaan inkopen, moet dat volgens openbare aanbestedingsregels die op EU-niveau zijn vastgesteld. Dat is goed, want dit maakt voor iedereen transparant of de beste en goedkoopste aanbieder uiteindelijk het contract heeft gekregen.
Als we willen bepalen of een potentiële huurder in aanmerking komt voor een sociale huurwoning, bepaalt de Europese Commissie of het inkomen van de huurder niet te hoog is om ‘sociaal’ te mogen wonen. Dat is voor onze gemeente knellend: met een inkomen tussen ca. € 33.000 (de EU norm voor sociale huur) en ca. € 45.000, kun je in onze dorpen lastig aan een woning komen.
En vanuit het Europees plattelandsbeleid zijn in het kader van het zogeheten LEADER-programma (onder voorzitterschap van burgemeester Naafs) de afgelopen jaren ondernemers en inwoners ondersteund die zich sterk hebben gemaakt voor economie en landschap in ons Kromme Rijngebied. Dat is uiteraard positief.
Kortom, Europa is op zichzelf niet goed of slecht, evenmin als andere overheidsniveaus op zichzelf goed of slecht zijn. Ook in Europa worden keuzen gemaakt en belangen afgewogen, die niet iedereen altijd helemaal tevreden stellen. Al enkele jaren worstelen we als gemeente Utrechtse Heuvelrug met de vertaling van de EU-natuurregelgeving naar het nieuwe bestemmingsplan voor het buitengebied van Overberg, Maarn, Maarsbergen en Amerongen.
Onze gemeente vormt ongeveer het hart van het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. In een gebied met zoveel natuur als waar wij leven, moet vrijwel iedere uitbreiding van een veehouderijbedrijf worden getoetst aan de vraag of dit niet tot een onaanvaardbare verzwaring van de stikstofbelasting op door de EU beschermde Natura 2000-gebieden leidt. Vervelend voor boeren, die we als gemeente graag willen behouden en een toekomst gunnen, ook als vormgevers van het platteland. Maar tegelijkertijd staat buiten kijf dat we zuinig moeten zijn op ons ecologisch kapitaal – niet alleen omdat de natuur dat van zichzelf verdient, maar ook omdat natuur en landschap in hoge mate de identiteit en de economie van de Heuvelrug dragen.
Europa is niet het paradijs op aarde en aan de EU valt nog veel te verbeteren. Europa verdient geen scepsis en ook geen kritiekloze navolging. Net als de gemeente, is Europa van ons allemaal en we moeten op basis van democratische besluitvorming iedere keer opnieuw tot een afweging van waarden en belangen komen. Alle reden dus om op 22 mei naar de stembus te gaan: de EU raakt ons en er valt genoeg te kiezen.
Tim Verhoef
Meer over Europa vanavond bij een lezing van Groenlinks lijsttrekker Bas Eickhout, in de Driebergse Eurowinkel
