Heuvelrug

Crowdsourcen naar unusual suspects buiten het kluitje

De gemeente Heuvelrug gaat in de nazomer onder de inwoners vissen naar slimme besparingsideeen, via crowdsourcing. Zoek dan ditmaal wel de echte burger op, waarschuwen raadsleden alvast. En er moeten wat schuifjes bij.

Dat er heel veel bezuinigd moet worden weet wethouder Van Dongen heel zeker, maar hoe het crowdsourcen precies in zijn werk gaat weet hij nog niet precies. Komende week komt een persbericht los over het wat en hoe. Hoogstwaarschijnlijk zal de crowdsourcing bestaan uit een website waarop inwoners door middel van schuifjes kunnen 'spelen' met de begroting. Van Dongen: 'Een website waarop je allerlei keuzes kunt maken die de begroting beinvloeden. Als ik dit doe of juist niet doe, wat voor effect heeft dat dan op de begroting.'

De Heuvelrugse ambtenaren gaan de website zelf maken, maar de opzet komt van een extern adviseur: het Heemskerkse adviesbureau PPM. Van Dongen kent de adviseur uit zijn vorige baan als manager bij een Haags ministerie. Samen organiseerden ze daar een hacketon, een event waarbij creatieve geesten in een kleine ruimte en kort tijdsbestek -dus onder hoge druk- ideeen uitspuwen.

Misschien dat op de Heuvelrug te weinig creatieve geesten wonen, maar een hacketon wordt het hier voorlopig niet, wel dus een website die half augustus de lucht in gaat en tegen het einde van september sluit en waarop inwoners volgens burgemeester Naafs kunnen 'spelen met het geld'.  Wethouder Van Dongen: 'Maar het is ingewikkeld, want een bepaalde bezuiniging heeft vaak ook effect op andere delen van de begroting, alles beinvloedt elkaar. Het moet wel heel helder zijn voor de mensen die de moeite nemen om die keuze te maken. En deelnemers moeten uiteindelijk wel een sluitende begroting krijgen.' 

De website wordt beperkt tot inwoners van de Heuvelrug, plus werknemers van Heuvelrugse bedrijven, die allemaal ook vanaf hun vakantieadres of de boot kunnen inloggen. Van Dongen wil raadsleden en sleutelpersonen op de Heuvelrug de komende weken inzetten om via de social media inwoners te bewegen mee te doen aan de crowdsourcing. Dat zal nog geen sinecure zijn, waarschuwden raadsleden onlangs, omdat op dergelijke oproepen vaak dezelfde mensen reageren, door SP-voorman Jasper van Geijtenbeek omschreven als 'een redelijk vast kluitje dat aanschuift'. 

Ook VVD-raadslid Jorg waarschuwt voor wat hij 'usual suspects' noemt. 'Hoe voorkom je dat die de boel overschreeuwen.' CU-commissielid Van Wjnen heeft ook haar kanttekeningen. 'Want professionals -in de zorg, sommige zzp'ers- hebben vaak een eigenbelang. Het is belangrijk zoveel mogelijk gewone mensen te betrekken.' Volgens CDA-raadslid Kranenburg levert verder de vorm van crowdsourcing -digitaal, via het internet- de nodige bezwaren op: 'Mijn ouders zijn daar totaal niet mee bekend en zijn toch ook inwoners van deze gemeente.'

Een ander heikel punt is welke schuifjes de inwoners precies op en neer zullen mogen bewegen. Rond bezuinigingsoperaties komen de ambtenaren steevast met de vaste lijstjes, waarop subsidieontvangers zwembad en bibliotheek prominent aanwezig zijn, en het gemeentelijk apparaat zichzelf redelijk buiten schot lijkt te houden. Volgens wethouder Van Dongen komen er zeker nieuwe schuifjes bij, maar is die beslissing uiteindelijk aan de gemeenteraa.

Wethouder Boonzaaijer denkt dat ditmaal zelfs 'het hele spectrum' wordt gepresenteerd. 'Weliswaar ingedikt, maar er wordt eigenlijk niets uitgezonderd van de begroting. Dat is het aardige ervan, zo kun je ook echte afwegingen maken. Anders lijkt het alleen maar alsof je dat kunt.' Volgens CDA-raadslid Kranenburg is het belangrijk dat inwoners ook mogen meedenken over de uitvoering van bepaalde diensten. 'Misschien kan hier en daar nog een effeciencyslag worden gemaakt. Neem de rioolheffing, dat levert ons niks op, maar is voor burger erg belangrijk. We moeten niet alleen kijken naar de wettelijke taken.'

De grote vraag is vooral wat de gemeenteraad uiteindelijk met de resultaten van de crowdsourcing gaat doen. Wat als de inwoner de bijzondere bijstand afschaft, of de gratis Ipad van de raadsleden, of de reiskostenvergoeding van de wethouders? Van Dongen: 'Je moet natuurlijk geen participatie starten als je later zegt: ik doe er niks mee, dat zwembad blijft of die bibliotheek sluiten we niet. Vooraf moet je heel goed nadenken over je vraagstelling. Anders ben je bezig je eigen teleurstelling te organiseren. De gemeenteraad is het hoogste orgaan, maar als je als raad niks doet met de resultaten, dan verlies je ook elke geloofwaardigheid bij de bevolking.'

Overigens komt er naast de website met schuifjes ook een free format-deel van de website, zegt Van Dongen, waarop suggesties uit heel Nederland welkom zijn. Een beetje zoals zijn hacketon: 'Waar men ideen kan opperen, out of the box. Om professionals aan te spreken, via internet, twitter en andere social media. Je ziet daar soms hele bijzondere dingen uitkomen, waar wij niet aan gedacht hebben, omdat wij denken in bestaande kaders. Want experts hebben soms een tunnelvisie, terwijl gewone mensen zien: doe je dat zo, dat is toch onzin?'