Heuvelrug

Burgerpanel van start; wordt geen gemeenteraad

Burgemeester Naafs noemt zijn experiment met een burgerpanel 'geslaagd'. Hij gaat verder met de 31 genodigden die gisteren kwamen opdagen, maar het wordt geen gemeenteraad nieuwe stijl.

Gisteravond ontvingen Naafs en zijn medewerkers eenendertig inwoners van de Utrechtse heuvelrug. Sommige gezichten herkende Naafs nog van de bezorgronde, waarvan hij zelf een deel op zich nam. 'De wijkagenten, de wijkchef en ik en mijn ambtenaren hebben alle honderd uitnodigingen persoonlijk langs gebracht. Als de mensen niet thuis waren hebben we de brief in de bus gedaan,' aldus Naafs, die zelf Driebergen had 'gedaan'.

De honderd uitnodigingen waren een selecte steekproef, om zowel mannen als vrouwen van alle leeftijden en uit alle dorpen vertegenwoordigd te krijgen in een burgerpanel. Dat idee lanceerde Naafs in januari, in zijn nieuwjaartoespraak. Naafs zei daarin geinspireerd te zijn door David van Reybroeucks boek 'Het lot van de Democratie', dat afgeeft op het electoraal fundamentalisme: het geloof dat democratische vertegenwoordiging alleen via verkiezingen tot stand kan komen.

Van Reybrouck ziet meer in een 'aleatorische vertegenwoordiging' – vertegenwoordiging door middel van loting, zoals dat ook in vroeger tijden wel gebeurde. Op de Heuvelrug is daarmee nu een voorzichtig begin gemaakt; er waren mensen uit alle dorpen en van alle leeftijden, vertelt Naafs, zij het wat veel dames. De middag voor de bijeenkomst noemde Naafs een getal van veertig 'al heel mooi', de ochtend erna is hij ook met de eenendertig mensen die kwamen opdagen dik tevreden.

Het panel gaat nu verder met de mensen die gisteren kwamen opdagen, en zich ook bereid toonden dat vaker te doen. De negenenzestig die niet zijn komen opdagen krijgen geen uitnodiging meer. Een gemeenteraad nieuwe stijl wordt het panel niet, zover strekken de ambities niet en dat kan ook staatsrechtelijk niet; de electoraal gekozen gemeenteraad blijft 'het hoogste orgaan'.

De onderwerpen waar het panel zich wel over gaat buigen beperken zich vooralsnog tot veiligheid. Kwesties die het panel daarover gister aandroeg varieerden, vertelt Naafs, hoewel er wel een duidelijke topdrie uitrolde. 'Woninginbraken en geweld, dat verraste me niet. Wel opvallend was de nummer drie: verkeersveiligheid, en dan vooral de veiligheid op fietspaden. Mensen uit Driebergen noemden de Engweg,' vertelt Naafs,' en mensen uit het Maarnse het fietspad tussen Maarn en Doorn. Het is daar hartstikke donker, zeiden ze, dus als jullie aan de slag gaan met de lantaarnpalen, denk dan ook aan de sociale veiligheid.'

Volgens Naafs bleek dat mensen zich niet onveiliger voelen, maar door publicaties in landelijke en lokale media wel aleter zijn. Mensen bleken ook bereid dingen voor elkaar te doen, zoals extra opletten in vakantieperiodes. 'Het is aardig om die zaken te horen van zo'n willkeurige groep,' aldus Naafs,' die de wat magere opkomst in dat opzicht een voordeel noemt. 'Met dertig heb je toch meer een gesprek dan met een zaal van honderd.'

Naafs gaat de resultaten met zijn beleidsambtenaren en de politie uitwerken, en die uitwerking weer terugbrengen naar het panel. 'Ik vind het een geslaagd experiment. Want hier zitten geen mensen bij die in een belangengroep zitten, ik zag geen bekende gezichten, en dan krijg je toch een objectief beeld. Maar ik blijf dit voorlopig alleen gebruiken voor veiligheidszaken, dat heb ik ook zo afgesproken met de gemeenteraad. Van Reybrouck gaat daar veel verder in, zoals je vroeger geselecteerd werd en gewoon een of twee jaar die verantwoordelijkheid moest dragen. Dat gaat voor ons veel te ver.'