Ingezonden

EU-prijs voor vrienden van Huis Doorn

(ingezonden door Huis Doorn)

EU-prijs voor cultureel erfgoed / Europa Nostra-prijzen:
Twee winnaars in Nederland
Brussel / Den Haag, 14 april 2015 – De Europese Commissie en Europa Nostra hebben vandaag de winnaars van de 2015 EU-prijs voor cultureel erfgoed / Europa Nostra-prijzen (de belangrijkste prijzen in Europa op het gebied van cultureel erfgoed) bekend gemaakt. De 28 prijswinnaars, gekozen uit 263 aanvragen ingediend door organisaties en personen uit 29 landen in Europa, krijgen hun prijzen voor buitengewone prestaties in vier categorieën: 1) conservatie, 2) onderzoek en digitalisering, 3) bijzondere inzet, en 4) onderwijs, opleiding en bewustmaking.
De Europese Erfgoed Prijsuitreiking Ceremonie zal op 11 juni in het Stadhuis van Oslo plaats vinden, en zal worden geleid door Fabian Stang, Burgemeester van Oslo, Tibor Navracsics, Europese Commissaris voor Onderwijs, Cultuur, Jeugd en Sport, en Plácido Domingo, de beroemde operazanger en Voorzitter van Europa Nostra. Tijdens de ceremonie zullen zeven van de gekozen winaars tot Grand Prix laureaat worden uitgeroepen en zij zullen ieder €10.000 ontvangen. Tenslotte zal één van de winaars de Publieksprijs ontvangen op basis van een verkiezing via een online poll, georganiseerd door Europa Nostra.
“Cultureel erfgoed is een van Europa’s belangrijkste troeven. Het brengt ons allen talloze culturele, economische, maatschappelijke en milieu voordelen. Ik wens de winnaars van de 2015 EU-prijs voor cultureel erfgoed / Europa Nostra-prijzen van harte geluk. Zij zijn het ideale voorbeeld van wat toegewijde en deskundige Europeanen kunnen doen voor ons erfgoed – en ook voor onze Europese identiteit, daarbij bijdragend aan een gevoel van saamhorigheid. Gezamenlijk moeten wij eraan blijven werken dat de gemeenschap en de burgers zich het erfgoed tot eigendom en deel van het dagelijks leven maken, en het voor de toekomstige generaties in stand houden.” zei Commissaris Navracsics.
“De winnaars van dit jaar zijn krachtige voorbeelden van wat creativiteit en innovatie kunnen doen voor het Europa’s cultureel erfgoed. Zij tonen ook duidelijk aan dat erfgoed van belang is voor Europa en haar burgers. Wij hebben er vertrouwen in dat, onder leiding van Voorzitter Juncker and Commissaris Navracsics, de strategie van de Europese Unie voor een geïntegreerde aanpak van het cultureel erfgoed verder zal worden ontwikkeld en uitgevoerd.” voegde Plácido Domingo toe.

2015 Prijswinnaars
(in alfabetische volgorde per land van herkomst)
Categorie Conservatie
▪ Picturesque Garden of the Museum van Buuren in Brussels, BELGIUM
▪ Armenian Church and Monastery in Nicosia, CYPRUS
▪ Boulingrin Central Market Hall in Reims, FRANCE
▪ Antouaniko Mansion in Chios, GREECE
▪ Liszt Academy of Music in Budapest, HUNGARY
▪ Nuragic Sculptures of Monte Prama in Sardinia, ITALY
▪ Paleochristian Mosaics of the Basilica Complex in Aquileia, ITALY
▪ The Halls Amsterdam: Centre for Media, Fashion, Culture and Crafts, THE NETHERLANDS
▪ Manor House in Eidsvoll, NORWAY
▪ Cathedral in Tarazona, SPAIN
▪ Salt Valley of Añana, Basque Country, SPAIN
▪ Armenian Church of St. Giragos in Diyarbakir, TURKEY
▪ Middleport Pottery in Stoke-on-Trent, UNITED KINGDOM
▪ Stonehenge: Surrounding Landscape and Visitor Centre in Wiltshire, UNITED KINGDOM
Categorie Onderzoek en Digitalisering
Onderzoek Projecten:
▪ Restoration of Lasithi Plateau’s Windmills with Perforated Sails, Crete, GREECE
▪ Learning from las Cuencas: the Cultural Landscape of the Asturian Coalfields, SPAIN Digitalisering Projecten:
▪ HERMES: Hermoupolis Digital Heritage Management, Syros, GREECE
▪ Wonders of Venice: Virtual Online Treasures in St. Mark’s Area, ITALY
Categorie Bijzondere inzet
▪ The Rundling Association, Jameln, GERMANY
▪ Huis Doorn Association of Friends, Doorn, THE NETHERLANDS
▪ Churches Conservation Trust, London, UNITED KINGDOM
Categorie Onderwijs, Opleiding and Bewustmaking
Onderwijs Projecten:
▪ Heritage Skills Initiative, Newcastle upon Tyne, UNITED KINGDOM
▪ Young Archaeologists’ Club, York, UNITED KINGDOM
Training Projecten:
▪ Programme for Owners of Rural Buildings in Estonia, Tallinn, ESTONIA
▪ The Outbuilding Project, Roros, NORWAY Bewustmaking Projecten: ▪ The Garden City of Stains, FRANCE
▪ Saving Past Testimonies for Building a Future, Chisinau, MOLDOVA ▪ The Fota Walled Garden, Cork, IRELAND
De Nederlandse Prijswinnaars
De Hallen Amsterdam: Centrum voor media, cultuur, mode, horeca en ambachten, Amsterdam
Dit ongebruikelijke gebouw had zijn simpele oorsprong als een groot tram depot, en werd gebouwd tussen 1900 en 1928 voor het stallen en onderhoud van Amsterdams eerste elektrische trams. De lange bakstenen loodsen met hun monumentale voorgevels aan de straatkant, de daken met slanke geraamtes en gebogen dakstoelen (Polonceau spanten) zijn opvallend in het straatbeeld. De Hallen is een Rijksmonument en was in het verleden een gesloten enclave in de uitbreiding van Amsterdam aan het eind van de 19e eeuw.
In de 21e eeuw zou dit soort tram depots echter zeker als zinloos worden aangemerkt. Maar de betekenis en het karakter van de Hallen bepaalden dat zij gerestaureerd zouden moeten worden voor een ander doel en gebruik. En nu zijn er voor deze opvallend lange gebouwen een bijzondere assortiment aan nieuwe gebruikers gevonden: een bibliotheek, een hotel, een bioscoop, een restaurant, een foodhall, TV studios, opleidingscentra, een locatie voor kleinschalige lokale markten, en kleine bedrijfseenheden. Een diverse nieuwe populatie is er ondergebracht en een bijzonder en opvallend monument is gered van de ondergang.
“De Jury zwaait de zorgvuldige en nuchtere renovatie van dit gebouwencomplex en zijn bescheiden interieur ontwerp grote lof toe. Alle belangrijke overblijfselen uit de tijd van het tramdepot zijn zo goed bewaard dat de desbetreffende geschiedenis nog steeds zichtbaar is, ondanks het feit dat het de nieuwe gebruikers gegund is zich onder moderne levensstandaarden te vestigen. Zonder de vasthoudendheid van buurtgenoten en krakers en toegewijde vakmensen zou dit complex, waar men nu zoveel plezier aan beleeft, verloren zijn geraakt. De Hallen zijn een huldebetoon aan het doorzettingsvermogen van de betrokkenen, zowel de professionelen als de buurtbewoners, om deze industriële gebouwen, die een deel zijn van de collectieve herinneringen, te behouden.”
Stichting Vrienden Huis Doorn, Doorn
Huis Doorn is een landhuis uit de 17e eeuw in de buurt van Utrecht, dat bekend werd als laatste domicilie van Kaiser Wilhelm II. Hij woonde daar van 1920 tot zijn overlijden in 1941 en is begraven in een mausoleum op het terrein. Het huis is nu een museum dat precies zo is ingericht en gemeubileerd als toen de Kaiser er woonde.
De Stichting Vrienden Huis Doorn is ruim 20 jaar geleden opgericht om het Museum te ondersteunen. De vrijwilligers verlenen een scala aan onontbeerlijke diensten aan het museum, waaronder de restoratie van kwetsbare weefsels, hulp bij de projecten van de conservatoren, het registreren van de collecties, het onderhoud van de rozentuin en het geven van rondleidingen. De rol van de Vrienden is sterk gegroeid in 2012, toen het Ministerie van Cultuur besloot de subsidie aan het Museum met 50 procent te verlagen. Het aantal vaste stafleden moest worden gereduceerd en het effect zou dramatische zijn geweest als de Vrienden niet waren ingesprongen om de ontstane leemtes op te vullen en hun steun aan het Huis Doorn sterk uit te breiden.
“Dit is een waardig voorbeeld van het belang, en zelfs de noodzaak van bijdragen van vrijwilligers heden ten dage. De activiteiten van de Stichting Vrienden Huis Doorn vormen een krachtig voorbeeld van vrijwilligers die bij deze voor het publiek toegankelijke erfgoed instelling door middel van een sterk gefocuste organisatie met een verscheidenheid aan werkgroepen hun specifieke diensten aanbieden aan het management van dit historische huis en museum. De Jury was vooral onder de indruk van de plichtsbetrachting van zo´n 180 vrijwilligers toen, onder dreiging van sluiting door het wegvallen van een deel van de staatsondersteuning, Huis Doorn werd gered door hun toedoen, waardoor de toegang tot dit bekende oord en de instandhouding van zijn fraaie collecties verzekerd werden. Ook hebben de Vrienden een bewonderenswaardige synergie tussen publieke en vrijwillige initiatieven tot stand gebracht door actief burgerleven en maatschappelijke ontwikkeling te stimuleren. Met praktijkgerichte ervaring in de traditionele vaardigheden, die zo belangrijk is voor hun werk, geven de Vrienden bezoekers, die van nabij en van verre komen, de gelegenheid dit unieke erfgoed te ervaren.”
Achtergrond
De EU-prijs voor cultureel erfgoed / Europa Nostra-prijzen werd in 2002 ingesteld door de Europese Commissie en Europa Nostra. De Prijs eert en bevordert de beste praktijken op het gebied van erfgoed instandhouding, management, onderzoek, onderwijs en communicatie. Op deze manier wordt het cultureel erfgoed dichter bij de Europese burgers gebracht en draagt dit bij tot een hogere waardering van cultureel erfgoed als een strategisch hulpmiddel om Europa´s gemeenschap en economie te versterken. In de afgelopen 13 jaar hebben 415 buitengewone erfgoed prestaties op deze manier erkenning gekregen.
Ieder jaar dienen organisaties en personen uit heel Europa hun aanvragen voor dit prijzenprogramma in. Specialistische jury’s bestaande uit onafhankelijke experts beoordelen de nominaties en kiezen maximaal 30 winnaars uit in de categorieën: 1) instandhouding, 2) onderzoek en digitalisering, 3) toegewijde dienstverlening, en 4) onderwijs, training en bewustmaking. Alle winnaars ontvangen een gedenkplaat of een trofee. De zeven Grand Prix winnaars ontvangen ieder ook een som gelds van € 10.000.
De prijzen worden tijdens een prominent openbaar evenement, dat ieder jaar in een andere Europese stad wordt gehouden, uitgereikt. De 2015 Ceremonie zal in Oslo plaats vinden en vormt deel van Europa Nostra’s jaarlijkse Europees Erfgoed Congres, dat dit jaar in de Noorse hoofdstad wordt gehouden (10-14 juni). Het Congres wordt gesteund door het ‘Creative Europe’ programma van de Europese Unie, Riksantikvaren – het Directoraat voor Cultureel Erfgoed –, de Noorse Raad voor de Kunst, de Stad Oslo, en vele andere openbare en privé instellingen in Noorwegen.
De Prijs ontving steun van het EU Cultuur programma (2007-2013) en wordt tegenwoordig gesteund door het nieuwe Creatief Europa programma (2014-2020).
Europa Nostra is de Europese federatie van erfgoed NGO’s. Met 40 landen in Europa als werkterrein, de organisatie is de stem van de burgermaatschappij en heeft bescherming van het culturele erfgoed van Europa en het meer bekend worden daarvan hoog in het vaandel staan. Europa Nostra voert campagne om gevaar lopende gebouwen, locaties en landschappen te redden, met name door middel van het programma ‘The 7 Most Endangered’, dat in partnership met het European Investment Bank Institute wordt beheerd. Een ander speerpunt is het leveren van bijdragen aan de Europese strategie en politiek betreffende het erfgoed. Europa Nostra werd gesticht in 1963 en is tegenwoordig het meest prominente en invloedrijke erfgoed netwerk in Europa. In 2014 ontving de organisatie een EU toelage van het Creatief Europa programma voor haar netwerk activiteiten op het gebied van ‘Mainstreaming Erfgoed’ in Europa.